GASAM – NATO Sonrası Afganistan Sempozyumu 6 – 7 Mayıs 2015 tarihleri arasında Taksim Larespark Hotel’de, gerçekleşti. GASAM ve TİKA işbirliğinde düzenlenen “NATO sonrası Afganistan” konulu uluslararası sempozyumun açılışını Gaziantep Milletvekili Ali Şahin yaptı. Protokol konuşmalarında siyasetçiler ve akademisyenler yer aldı.
Sempozyumda Afganistan, Pakistan ve Türkiye’den siyasetçiler, akademisyenler, uluslararası ilişkiler uzmanları, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, gazeteci ve yazarlar tarafından; Afganistan- Pakistan ilişkileri, bölgenin siyasi, ekonomik ve sosyolojik durumu ile ilgili bilgi alış-verişi yapıldı. Ayrıca Afganistan, Pakistan ve Türkiye dostluğunun devam etmesi için daha detaylı ilişkilerin ve diyalog yollarının açık tutulması gerektiği dile getirildi. Devlet Başkanları arasında yapılan üçlü zirvenin önemi ve devam etmesinin gerektiğin de üzerinde duruldu.
1.Oturum;(Soldan) Cemal DEMİR Oturum Başkanı-Türkiye, Prof. Fazıl Ahmad BURGYT-Afganistan, Parwiz KAWA-Afganistan, Ahmadullah NAVID-Afganistan, Ashraf JAHANGIRQAZI-Pakistan, Prof. Dr. Fakhr-ul-ISLAM-Pakistan.
Sempozyumda, Afganistan’ın kendi kaynaklarını kullanan ve kendi ayakları üzerinde durması gereken bir ülke olduğunun ve savaşlardan yorgun düşen halkın artık barış ve huzur içinde yaşamak istediğinin altı çizildi. Türk yetkililer, ülkede yok olan ekonomik ve sosyal yapının kurulması için Türkiye’deki STK’ların yardımcı olmaya hazır olduklarını bildirdi.
Konuşmalarda, “Ülkenin jeopolitik konumu, zengin maden kaynakları, tarıma elverişli toprakların verimli hale getirilmesi vb. konularda ulusal ve uluslararası kuruluşların bilgi ve tecrübelerini birleştirilerek Afganistan’a yardım etmeleri istendi. Bunun için de ülkedeki terör ve iç karışıklığın sona ermesi gerektiği vurgulandı. Ayrıca Afganistan için Emperyalist çevrelerin telkinleri doğrultusunda komşu ülke Pakistan ile gerilen ilişkilerin acilen düzeltilmesi ve eski kardeş ve müttefik ülke konumuna gelmeleri gerekmektedir.” denildi.
2.Oturum;(Soldan) Rahimullah Khan YUSUFZAI-Pakistan Oturum Başkanı, Sayed Aqha Hussain SANCHARAKI-Afganistan, Abdullah YAĞİN-Türkiye, Dr. Ghairat BAHEER-Afganistan, Mohammad Akbar BARAKZAI-Afganistan, Khalid RAHMAN – Pakistan, Aslan BALCI-Türkiye.
Taliban örgütünün Afganistan devleti ve yetkilileriyle barış görüşmelerine oturması sevindirici bir görüşme olarak görüldü. “ Barış görüşmelerinin başlayacak olması Afganistan ve Pakistan halkları ve devletleri için iyi bir gelişmedir. Önemli olan bu görüşmelerin sonucunun da hayırlı bitmesi ve bölgenin menfaatine hizmet edecek bir neticenin çıkmasıdır. Barışın dışında hiçbir çıkar yol yoktur. Türkiye her zaman olduğu gibi bu barış görüşmelerinde de aktif rol oynayabilir. Pakistan devletinin bu barış görüşmelerine verdiği katkıdan, Taliban’ın barış masasına oturacak olması ve Afganistan hükümetinin görüşmelerin önünü açması son derece memnun edici bir gelişmedir. Bölgede barışın ve istikrarın hâkim olması için her kesimin canla başla çalışması gerekiyor ” denildi.
Pakistan ve Afganistan medreselerinde okuyan bazı öğrencilerin değişik ideolojik saplantılara kapılarak kaos ortamının oluşmasına sebebiyet verildiği, bu medreselerin kontrol altına alınması için tüm tarafların iyi niyet içerisinde gayret sarf etmeleri gerektiği söylendi. Hakkani ve Taliban medreselerini Pakistan devletinin de kontrol altına alamadığı, Selefi akımının bölge halkının İslami anlayışına ters olduğu belirtildi.
3.Oturum;(Soldan) Parwiz KAWA-Afganistan Oturum Başkanı, Sufatullah SHAMSURAHMAN-Afganistan, Dr. Abdul Baqi AMIN-Afganistan, Mohammad Faheem DASHTY-Afganistan, Rahimullah Khan YUSUFZAI – Pakistan, Muhammad Iqbal KHALIL – Pakistan, Mehmet ÖZTÜRK-Türkiye.
Sempozyumda son yıllarda Pakistan ile Afganistan arasında cereyan eden fikir ayrılıklarının giderilmesi ve tarafların ön şart ileri sürülmeden barış masasına oturmaları ele alındı. Her iki devletin de sorunlarının çözülmesi için gayret sarf etmeleri ve bu noktada STK’ların devreye girmesi kararlaştırıldı.
Taliban rejiminin barış masasına oturması için anayasayı ve hükümetin varlığının tanınması gerektiği, radikal gruplarla topluca mücadele edilmesinin önemi üzerine duruldu. Kadınların oy kullanma hakkının tanınması, insan hakları ve toplumun her kesiminin kucaklanmasının gerekliliği kaydedildi.
“Telekomünikasyon, iletişim, ulaşım artık eskiye göre çok daha kolaylaştı. Ülkede bazı olumlu gelişmeler olmaya başladı. Olumlu gelişmelere herkesin katkı sunması gerekir. Güvenlik olmazsa olmazımızdır. Radikal gruplara prim verecek olaylardan çekinmek gerekir. Sağlık, medya ve eğitim konularında ülkede ciddi yatırımlar ve çalışmalar yapmak gerekir.”
“Pakistan’ın Afganistan’ı rakip ülke değil, aralarında dost ve iyi komşuluk ilişkilerinin kurulması için kardeş ülke olarak görmesi gerekir. Afganistan’daki sorunların geneline yakınının dışardan geldiği bilinmektedir. Çin bölgedeki barış görüşmelerine katkı sağlıyor. Ancak gerek Hindistan gerekse Çin gerçek anlamda samimi ise ilk önce kendi ülkelerindeki azınlık durumunda olan Müslümanlara özlük haklarının vermelidir, farklılıkların aslında birer kazanımdır” denildi.
“Afganistan ve Pakistan taraflarının birbirlerinin geçmişteki hatalarını gündemde tutarak ilerleyemeyeceğinin belirtildiği konuşmalarda, eğer taraflar iddia edildiği gibi terörist grupların varlıklarını sürdürmelerine katkı sunuyorlarsa bu tutumlarından vazgeçmeleri gerekir. Olumsuzlukların giderilmesi için okullarda dostluk ve barış konusunda akademisyenlere eğitim verilmelidir. Bu konuda akademisyenlere ciddi sorumluluklar düşmektedir” denildi.
Ülkedeki Taliban, El – Kaide gibi grupların yarattığı terörün son bulması gerektiği dile getirilen sempozyumda, Suriye’deki DEAŞ terör örgütünün de etkisiz hale getirilmesi gereklidir, denildi ve Afganistan’a da sıçrayan DEAŞ grubu ile Taliban örgütünün birbirleriyle çatışmaya başladıkları belirtildi.
Halklar arasında sorun olmadığı vurgulandı. Bölgedeki sorunların çözülmesi için halkların olumlu tavrının, devletlerin tutumlarını değiştireceğinin önemi kaydedildi.
Sonuç olarak, İstanbul’da düzenlenen bu sempozyum ile bölgede barışın tesisi, özellikle Pakistan ve Afganistan arasında dostluk ve iyi niyet ilişkilerinin devam etmesi temennileri dile getirildi.
