Pakistan jeopolitik konum itibariyle kendi haline bırakılamayacak kadar özel bir ülke. Navaz Şerif’in istifasının ardından Pakistan’ı uzmanlara sorduk..
Pakistan Anayasa Mahkemesi, Panama Belgelerinin basına sızdırılmasıyla adı yolsuzluğa karışan Başbakan Navaz Şerif’in görevden uzaklaştırılmasına karar verdi. Daha önce Buna benzer bir gelişme Brezilya’da yaşandı. Cumhurbaşkanı Dilma Rousseff, kongrenin üst kanadı senato tarafından, geçici olarak görevden alındı.
Küresel güçlerin ekonomik ve askeri operasyonlarında kansız meclis darbeleri trendi giderek trend halini alıyor. Pakistan’daki gelişmeleri, Pakistan siyasetini yakından takip eden iki uzman isme sorduk.
Ortadoğu uzmanı ve akademisyen Prof. Dr. Ahmet Uysal ve Güney Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (GASAM) Proje ve Uzman Koordinatörü Abdullah Zerrar Cengiz’le Pakistan’daki gelişmelerin arka planını konuştuk.
Abdullah Zerrar Cengiz – GASAM Proje ve Uzman Koordinatörü
Navaz Şerifin istifası hukuk çevrelerinde çok büyük bir şoka neden olmadı. Bunu bekliyorlardı aslında. Navaz Şerif, hemen istifasını vererek tansiyonu düşürmüş oldu. Bundan sonraki süreci nasıl yöneteceğinin hesaplarını yapmaya başladı.
Pakistan’da yaşanan süreç Türkiye’de yapılmaya çalışılan 17/25 Aralıktaki sürece benziyor ancak tamamen aynı diyemeyiz. Yine de su söylenebilir, Panama Belgelerinin en büyük mağduru Namaz Şerif olmuş oldu.
ABD’Yİ RAHATSIZ EDİYOR
Pakistan Küresel güçler tarafından kendi başına bırakılamayacak kadar önemli bir ülkedir. Enerji güvenliği ve Jeopolitik konumundan dolayı küresel güçlerin ilgisinin odağındadır. Özellikle Çin’in Hint Okyanusu’na Pakistan üzerinden açılması ABD’yi rahatsız ediyor.
Çin medyasında, ABD’nin Çinle Hindistan arasındaki problemleleri bu sebepten kışkırttığı yönünde haberler çıkıyor. ABD, Çin’in Hindistan, Afganistan, Pakistan ve İran’ı kapsayan havzada söz sahibi olmasını istemiyor.
Tekrar Pakistan’a dönecek olursak Navaz Şerif’in kendisi de 1993’de bir askeri darbeyle geldi. Sonra 1999’da yine bir askeri darbeyle gitti. En son Pervez Müşerrefin gitmesiyle tekrar iktidara geldi. Bu yanıyla biraz da bizim Süleyman Demirel’i andırıyor.
Navaz Şerif için siyasal anlamda yol bitmemiştir. Ayrıca Pakistan’ın en önemli eyaleti olan Pencap eyaleti de Şerif ailesinin etkisindedir.
Şu anda 45 Günlük bir seçim süreci ortaya konacak. Pakistan’da yaşananlar sadece Navaz Şerifle ilgili değil. Navaz Şerif karşısında yarışacak olan muhalefet çok da etkili değil. Sadece Benazir Buttonun eski partisi var ki, çok güçlü değil. Bir de İmran Han var; o da çok elitist kalıyor. Halktan bir karşılığı yok.
Süreç iyi yönetilirse Şerif ailesinden biri yine başbakan olabilir. Burada ordunun pozisyonunu da değerlendirmek lazım. Ordu krizin başından beri bu olaya müdahil olmayacağını, bunun hukuki bir sürç olduğunu belirtti.
Burada asıl odaklanılması gereken faktör, Küresel güçler olan ABD ve Çin faktörüdür. Konuşmamızın başında da ifade ettiğim gibi Pakistan – Çin ilişkileri ABD açısından istenmeyen bir durum. Ayrıca Pakistan nükleer bir güç. Kontrol altında tutulmaya çalışıyor. Medyada yer eden o patlamalar ve saldırıların arkasında da bu var aslında.
Prof. Dr. Ahmet Uysal – İran Araştırmaları Başkanı
Pakistan ve Afganistan soğuk Savaş döneminde çatışmaların hız kazandığı sınır hattıydı. Askeri ve hukuki darbelerin, siyasal istikrarsızlığın ve yaşanan şiddetin kaynağında bu durum var. Bu son yaşananlara baktığımızda Navaz Şerif iktidarının biraz yıprandığını söyleyebiliriz. Ancak yıpranan hükümetin demokratik seçimlerle değişmesi beklenir.
Bunun hukuk yoluyla gerçekleşmiş olması durumu darbe olmaktan çıkarmıyor. Hatırlanacak olursa Türkiye’de de buna bezer gelişmeler yaşandı. 367 krizi, AK Parti’ye kapatma davası, gezi olayları, 17/25 Aralık… gibi.
Hukuk darbelerinin yapısal veya ortak özelliği sosyal ve ekonomik olarak kırılgan bir yapıya sahip olan ülkelerde hükümeti yıpratarak görevden uzaklaştırmaktır. Bunun örneğini Brezilya’da gördük.
Pakistan’ın içerisinde yer aldığı havza sınır tartışmalarının, dinsel, mezhepsel veya etnik çeşitliliğin yer aldığı bir bölge. İlişkilerde düşmanımın düşmanı dostumdur yaklaşımı etki ediyor. Özellikle İran. Hindistan, Afganistan ve Pakistan ilişkilerine. Bu son durum da bu perspektifte kaotik bir ortam yaratabilir.
http://www.haber10.com/guncel/pakistan_da_neler_oluyor-713981
