*Muhammet Nazım TAŞCI – Araştırmacı
Dünyanın en uzun süren genel seçim sürecine sahip Hindistan’da genel seçimler 11 Nisan’da başladı. Hindistan Seçim Komisyonu’na göre, 29 eyalette 7 aşamada yapılacak seçimler 19 Mayıs’ta sona erecek. Seçim sonuçlarının 23 Mayıs’ta açıklanması öngörülüyor.
Geçen seçimde başbakanlık koltuğuna oturan Narendra Damodardas Modi, 282 milletvekili kazandığı Hindu milliyetçisi partisi BJP (Hindistan Halk Partisi) ile bu seçimde de yeniden iktidara gelmek için yarışacak.
Hindistan’ın en kalabalık eyaleti olan Uttar Pradeş ise, 220 milyon nüfusuyla seçim sonuçlarını belirlemede kilit role sahip olacak. Tüm partiler için kritik bir öneme sahip olan Uttar Pradeş’de 144 milyon seçmen bulunuyor. Eyalet, parlamentoda 80 sandalyeyle temsil ediliyor.
Bir önceki genel seçimde 450’den fazla siyasi partiden 668’i kadın olmak üzere 8 bin 250’nin üzerinde aday, 545 sandalyeli parlamentoya girmek için yarışmıştı. Sadece Uttar Pradeş’de 80 sandalye için bin 288 kişi aday olmuştu.
3 Eyalet Seçimi 3 Farklı Parti
Eyalet Meclisi’nde 403 sandalyenin yer aldığı Uttar Pradeş’de 2007 Eyalet Seçimleri’nde Bahujan Samaj Partisi (Halkın Çoğunluğu Partisi-BSP) 206 sandalye kazanmış ve Kumari Mayawati daha önce üç kez Başbakanlık yaptığı eyalette 4.kez Başbakan olmuştu. Mulayam Yadav liderliğinde Sosyalist Parti (SP) ise 97 sandalye kazanmıştı. Bu seçimlerde BJP 51, Hindistan Ulusal Kongresi (INC) ise 22 sandalye kazanabilmişti.
Parlamentoda 80 sandalyeyle temsil edilen Uttar Pradeş’de 2009 yılında yapılan genel seçimlerde Sosyalist Parti 23 sandalye, Bahujan Samaj Partisi ise 20 sandalye kazanmıştı. Hindistan Ulusal Kongresi’nin (INC) 21 sandalye kazandığı eyalette BJP 10 sandalye kazanabilmişti.
2012 yılında yapılan eyalet seçimlerinde SP 224 sandalye, BSP 80 sandalye kazanmıştı. Şu an iktidarda olan BJP 47, Hindistan Ulusal Kongresi ise 28 sandalye elde edebilmişti.
2014 yılındaki genel seçimlerde ise BJP 71 sandalye kazanırken, Kongre Partisi 2 sandalye kazandı. Eyalet partilerinden SP 5 sandalye, Apna Dal 2 sandalye kazanabildi. Bu seçimlerde BSP Uttar Pradeş’den vekil çıkaramadı.
2017 yılında yapılan eyalet seçimlerinde eyalet başbakanlığına Yogi Adityanath’ı aday gösteren BJP 403 sandalyenin 312’sini kazandı. Sosyalist Parti 47, BSP ise 19 sandalye kazanabilmişti. Bu seçimde Kongre ise sadece 7 sandalye kazanabildi.
2009 yılındaki genel seçimlerde partiler birbirlerine yakın vekil çıkarırken 2014 yılında ise BJP ezici bir çoğunlukla 80 sandalyenin 71’ini kazandı ve parlamentoda büyük bir avantaj elde etti.
2007 yılında Mayawati ile son kez iktidarı ele geçiren BSP o seçimlerden sonra çoğunluğu elde edemedi. 2012 yılındaki eyalet seçimlerinde Sosyalist Parti 224 sandalye kazanarak eyalet meclis sandalyelerinin yarısından fazlasını elde etti ve Akhilesh Yadav eyalet başbakanı oldu. 2017 yılında yapılan eyalet seçimlerinde SP ve BSP’nin bir önceki eyalet seçimlerine göre vekil sayıları azaldı. 2012 yılında eyalet seçimlerinde 47 sandalyeye sahip olan BJP, 2017 Eyalet Seçimlerinde sandalye sayısını 312’ye çıkardı ve partinin Uttar Pradeş adayı Yogi Adityanath eyaletin yeni Başbakan’ı oldu.
2007-2017 yılları arasında eyalette yapılan seçimlerde farklı partilerin çoğunluğu elde ederek iktidara geldiği görülüyor. Son üç eyalet seçiminde üç farklı parti Uttar Pradeş’de iktidar oldu. Kumar Mayawati liderliğindeki BSP 2007 yılında eyalette çoğunluğu elde etmişti. Beş sene sonra 2012 Eyalet Seçimlerinde ise Akhilesh Yadav liderliğinde SP iktidara geldi. Son olarak 2017 yılında Yogi Adityanath’ı aday gösteren BJP eyalette çoğunluğu sağlayan parti olmuştu. Modi’nin liderliğine kadar oy ve vekil sayısında dalgalı bir seyir izleyen BJP, 2014 Genel Seçimleri ve 2017 Uttar Pradeş Eyalet Seçimlerinde çoğunluğu elde eden parti konumunda. En son 1989 yılında Narayan Datt Tiwari ile eyalet başbakanlığına sahip olan Hindistan Ulusal Kongresi ise o tarihten bugüne çoğunluğu sağlayacak sandalye sayısına ulaşamadı.
Büyük İttifak
En son genel seçimde (2014) BJP oyların yüzde 42’sini, BSP yüzde 22’sini, SP ise yaklaşık yüzde 20’sini almıştı. BJP 80 sandalyenin 71’ini kazanmıştı. Son eyalet seçiminde (2017) BJP’nin oy oranı yaklaşık 3 puanlık bir düşüş yaşasa da eyaleti kazanabildi. Uzun yıllar eyalet çapında birbirleriyle mücadele eden Sosyalist Parti ve Bahujan Samaj Partisi 2014 ve 2017 yıllarında aldıkları yenilgi sebebiyle bu seçimde BJP’ye karşı Büyük İttifak’ı (Grand Alliance) oluşturdular. Ocak ayında kamuoyuna duyurulan ittifakın bir diğer üyesi Ajit Singh liderliğinde Rashtriya Lok Dal (RLD) oldu. Geçen şubat ayında açıklanan paylaşıma göre ittifakın eyaletteki sandalye paylaşımı BSP’ye 38, SP’ye 37 ve RLD’ye 3 olarak belirlendi.
Ana merkezi Uttar Pradeş olan BSP, ülkedeki 7 ulusal partiden birisi konumunda bulunmaktadır. Hindistan’da bulunan alt kast sınıflarına mensup insanların ve dezavantajlı grupların haklarını savunmak ve onları temsil etmek adına kurulan BSP, bu tür sosyal toplulukların problemleriyle ilgileniyor ve en büyük desteği de onlardan görüyor.
Sosyalist kimliğiyle ön plana çıkan SP ise politikasını azınlıkların, geri kalmış sınıfların ve Müslümanların ekonomik koşullarını iyileştirmek üzerine inşa etmiş durumda. Bir aile partisi olan SP, Mulayam Yadav tarafından 1992’de kuruldu. Parti başkanlığını 2017 yılına kadar sürdüren Mulayam Yadav, görevi oğlu Akhilesh Yadav’a devretti. Partinin parlamentodaki 7 milletvekilinin 5’i Yadav ailesinin üyeleridir.
Müslümanlar Temsil Sorunu Yaşıyor
2009 Genel Seçimleri’nde Uttar Pradeş’de 4’ü BSP’den, 3’ü Kongre Partisi’nden olmak üzere parlamentoya 7 Müslüman vekil gönderilmişti. 2014 Genel Seçimleri’nde, ülkede en çok Müslümanın yaşadığı eyalet olan Uttar Pradeş’ten (40 Milyon) parlamentoya Müslüman vekil gönderilemedi. Yine 2014 seçimleri 1967 genel seçimlerinden bu yana parlamentonun en az Müslüman vekile (23) sahip olduğu seçim olmuştu.
Müslümanların yoğun yaşadığı yerlerde farklı partiler tarafından aday gösterilen Müslüman vekiller, seçim bölgelerindeki Müslüman toplumun oylarının bölünmesine neden oluyor.
Uttar Pradeş’in Muradabad ilinde son genel seçimde Sosyalist Parti’den S.T. Hasan yaklaşık 400 bin oy, BSP’den Muhammed Yakup 160 bin oy ve Barış Partisinden (Peace Party) Muhammed İrfan 25 bin oy almış, oyların bölünmesine neden olan bu durum BJP’den aday olan Sarvesh Kumar’ın 485 bin oyla bölgeden vekil olmasına yol açmıştı. Yine eyaletin Shrawasti seçim bölgesinde Sosyalist Partiden Atik Ahmet 260 bin oy, Barış Partisinden Rizwan Zaheer 100 bin oy almış ancak 345 bin oyla BJP’nin adayı Daddan Mishra vekilliği kazanmıştı.
Nüfusunun yüzde 40’ı Müslüman olan Saharanpur’da 2014 yılında BJP’nin adayı Raghav Lakhanpal yüzde 39 oy oranıyla vekil oldu. Aynı bölgeden Kongrenin adayı İmran Mesud yüzde 34 oy almıştı ve vekil olamamıştı. Bu seçimde BJP yeniden Raghav Lakhanpal’ı aday gösterirken; Kongre Partisi de İmran Mesud’u aday gösterdi. Buna karşı SP-BSP ittifakı da aynı bölgeden Fazlur Rahman adında Müslüman bir vekili aday olarak gösterdi. Saharanpur’daki durumun BJP’ye avantaj sağlayacağı görülüyor. Farklı partilerden aday gösterilen Müslümanlar bir yandan bölgede oyların bölünmesine yol açarken bir yandan da Uttar Pradeş gibi 40 milyon Müslümanın yaşadığı bir eyalette Müslümanların temsil sorunu yaşamasına neden oluyor.
Dezavantajlı Gruplar Sonucu Belirleyecek
Hindistan hükümeti tarafından gerek eğitim açısından ve gerek sosyal açıdan dezavantajlı toplulukları ifade etmek için kullanılan geri kalmış sınıflar (Other Backward Class-OBC) Uttar Pradeş nüfusunun yüzde 40’dan fazlasını oluşturmakta. Eyalet nüfusun yüzde 21’ini Dalitler, yüzde 19’unu Müslümanlar oluşturuyor. Eyaletteki politikalar kimlik ve sınıf temelli üretildiğinden ötürü, kazananı belirlemede bu üç sosyal sınıfın oyları etkili olacak gibi duruyor.
BJP, 2014 seçimlerinde Uttar Pradeş eyaletindeki 80 sandalyenin 71’ini kazanmıştı. Bu seçimde SP-BSP-RLD’nin bir araya gelmesiyle Büyük İttifak’ın ülkenin en kalabalık eyaleti Uttar Pradeş’deki 80 sandalyenin yüzde 50’sinden fazlasını alacağı öngörülüyor. BJP’nin, Uttar Pradeş’de oy kaybı yaşaması mecliste sandalye sayısının azalmasına yol açacaktır. Yerel düzeydeki hoşnutsuzlukların farkında olan Modi, bu sebeple yaptığı bir çok konuşmada her vatandaşın oy kullanırken kendisine, Narendra Modi’ye oy kullanması gerektiğini hatırlatıyor.
Farklılıklarını bir kenara bırakarak tek bir çatıda mücadele eden eyaletin iki güçlü partisi SP-BSP’nin kurduğu ittifakın çoğunluğu elde etmesi gelecek dönem Hindistan’ın başbakanlık koltuğunda kimin oturacağını belirleyebilir.18.04.2019
Uyarı: Bu makalede yer alan görüş ve düşünceler yazarın kendisine ait olup GASAM için hiç bir bağlayıcılık ve sorumluluk içermez.
